Bir dalğanın təsiri ya ani uğursuzluqla nəticələnə bilər, ya da avadanlığın zədələnməsi yalnız daha uzun müddət ərzində aşkar edilə bilər. SPD-lər adətən elektrik qurğusunu qorumaq üçün istehlakçı bölməsində quraşdırılır, lakin quraşdırmanı telefon xətləri və kabel televiziyası kimi digər daxil olan xidmətlərdən qorumaq üçün müxtəlif növ SPD mövcuddur. Yadda saxlamaq lazımdır ki, elektrik qurğusunun mühafizəsi, digər xidmətlərin deyil, yalnız keçid gərginliklərinin quraşdırmaya daxil olması üçün başqa bir marşrut buraxa bilər.

Dalğalanmadan qoruyucu cihazların üç fərqli növü var:

• 1-ci tip SPD başlanğıcda quraşdırılmışdır, məsələn, əsas paylama lövhəsi.
• Tip 2 SPD alt paylayıcı lövhələrdə quraşdırılmışdır
  • (Birləşdirilmiş Tip 1 və 2 SPD mövcuddur və adətən istehlakçı vahidlərində quraşdırılır).
• Tip 3 SPD qorunan yükə yaxın quraşdırılmışdır. Onlar yalnız Tip 2 SPD-yə əlavə olaraq quraşdırılmalıdır.

Quraşdırmanı qorumaq üçün bir neçə cihaz tələb olunduqda, düzgün işləməyi təmin etmək üçün onlar əlaqələndirilməlidir. Fərqli istehsalçılar tərəfindən təchiz edilmiş elementlər uyğunluq üçün təsdiqlənməlidir, quraşdırıcı və cihazların istehsalçıları bu barədə təlimat vermək üçün ən yaxşı şəkildə yerləşdirilir.

Keçici aşırı gərginliklər nədir?

Keçici aşırı gərginliklər əvvəllər yığılmış və ya başqa vasitələrlə induksiya edilmiş enerjinin qəfil buraxılması nəticəsində baş verən qısamüddətli elektrik dalğaları kimi müəyyən edilir. Keçici həddindən artıq gərginliklər təbii və ya süni ola bilər.

Keçici aşırı gərginliklər necə baş verir?

Bəzi işıqlandırma növləri ilə yanaşı, mühərriklərin və transformatorların dəyişdirilməsi səbəbindən süni keçidlər yaranır. Tarixən bu, məişət qurğularında problem olmayıb, lakin son vaxtlar elektrik nəqliyyat vasitələrinin doldurulması, hava/yer mənbəyi istilik nasosları və sürətə nəzarət edilən paltaryuyan maşınlar kimi yeni texnologiyaların meydana çıxması ilə qurğular dəyişir.

Təbii keçici həddindən artıq gərginliklər, çox güman ki, bitişik hava elektrik və ya telefon xəttinə birbaşa ildırım vurması nəticəsində baş verə biləcək dolayı ildırım vurmaları nəticəsində baş verir ki, bu da keçici həddindən artıq gərginliyin xətlər boyunca hərəkət etməsinə səbəb olur ki, bu da elektrik qurğusuna və əlaqəli avadanlıqlara ciddi ziyan vura bilər.

SPD-ləri quraşdırmalıyam?

IET Wiring Regulations-ın cari nəşri, BS 7671:2018, qeyd edir ki, risk qiymətləndirilməsi aparılmadığı təqdirdə, həddindən artıq gərginliyin səbəb olduğu nəticələr aşağıdakılara səbəb ola bilərsə, müvəqqəti həddindən artıq gərginliyə qarşı qorunma təmin edilməlidir:

• İnsan həyatının ciddi xəsarət alması və ya itkisi ilə nəticələnir; və ya
• Kommunal xidmətlərin dayandırılması və/və ya mədəni irsin zədələnməsi ilə nəticələndikdə; və ya
• Ticarət və ya sənaye fəaliyyətinin kəsilməsi ilə nəticələndikdə; və ya
• Birgə yerləşmiş çoxlu sayda insana təsir edin.

Bu qayda məişət, ticarət və sənaye daxil olmaqla bütün növ binalara şamil edilir.

IET Kablolama Qaydalarının əvvəlki nəşrində, BS 7671:2008+A3:2015, bəzi məişət evləri üçün, məsələn, yeraltı kabel ilə təchiz olunarsa, gərginlikdən qorunma tələblərindən kənarlaşdırıla bilən bir istisna var idi, lakin bu, indi aradan qaldırılıb və indi tək yaşayış da daxil olmaqla, bütün növ binalar üçün tələbdir. Bu, yenidən qurulan bütün yeni tikililərə və mülklərə aiddir.

IET Kabel Qaydalarının əvvəlki nəşrinə uyğun dizayn edilmiş və quraşdırılmış quraşdırma daxilində mövcud dövrə üzərində iş aparıldığı zaman IET Naqilləri Qaydaları retrospektiv olmasa da, dəyişdirilmiş sxemin ən son nəşrə uyğun olmasını təmin etmək lazımdır, bu, yalnız bütün quraşdırmanı qorumaq üçün SPD-lər quraşdırıldıqda faydalı olacaq.

SPD-ləri satın alıb-almamaq barədə qərar müştərinin əlindədir, lakin onlar SPD-ləri buraxmaq istəmədikləri barədə məlumatlı qərar qəbul etmək üçün kifayət qədər məlumatla təmin edilməlidir. Qərar təhlükəsizlik risk faktorlarına əsaslanaraq və elektrik quraşdırma və kompüterlər, televizorlar və lazımi avadanlıqlar, məsələn, tüstü aşkarlama və qazan nəzarəti kimi ona qoşulmuş avadanlıqların dəyərinə qarşı bir neçə yüz funt-sterlinqə qədər ucuz ola biləcək SPD-lərin dəyərinin qiymətləndirilməsindən sonra qəbul edilməlidir.

Müvafiq fiziki yer mövcud olduqda, həddindən artıq gərginlikdən qorunma mövcud istehlakçı blokunda quraşdırıla bilər və ya kifayət qədər yer olmadıqda, mövcud istehlakçı blokuna bitişik olan xarici korpusda quraşdırıla bilər.

Sığorta şirkətinizlə də yoxlamağa dəyər, çünki bəzi siyasətlər avadanlığın SPD ilə əhatə olunmalı olduğunu və ya iddia halında ödəniş etməyəcəklərini bildirə bilər.